افشای تقلب های علمی چه پیامدهایی داشته است؟
نتایج یك تحقیق نشان داد كه كاهش حمایت اجتماعی از علم، تنزل جایگاه علمی بین المللی ایران و كم رنگ شدن اهمیت آموزش از نتایج منفی افشای تقلب های علمی پژوهشگران ایرانی بوده است.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، آمارها نشان میدهد که میزان رشد مدارک علمی در ایران در ۱۶ سال قبل بیشتر از ۲۴ برابر رشد علمی دنیا بوده است و برمبنای پایگاه استنادی اسکوپوس تولید مقالات علمی در ایران سیر صعودی داشته است. در کنار این شیب بسیار تند رشد مقالات علمی، انتظار می رفت ایران بتواند از نظر تولید علم نیز در میان ۱۰ کشور برتر جهان قرار گیرد. اما در کنار رشد کمی، کیفیت مقالات رشد چندانی نداشته است.
همین طور موضوع تخلف های علمی نیز موجب تزلزل جایگاه علمی کشور شده است.
در سال ۲۰۱۶ ایران بعنوان کشوری با درصد بالای تقلب علمی اعلام گردید و در سال ۲۰۱۸ نیز به سبب صدرنشینی کشور در نمودار نسبت مقالات جمع آوری شده نسبت به کل مقالات، به این رسوایی دامن زده شد.
باتوجه به اهمیت موضوع تخلفات پژوهشی، پژوهشگران مدیریت آموزش عالی دانشگاه خوارزمی در مطالعه نتایج افشای تقلب علمی پژوهشگران ایرانی را در پایگاه های بین المللی شناسایی نمودند تا به بررسی نتایج اقدامات و سیاست گذاری های بعد از آن بپردازند.
ناهید کیانی طالقانی؛ دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی و حسن رضا زین آبادی؛ دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه خوارزمی در این مطالعه همکاری داشتند.
برای انجام این مطالعه با ۱۱ نفر از سیاست گذاران، صاحب نظران و افراد باخبر کلیدی حوزه پژوهش در دانشگاه های دولتی، هشت نفر از اعضای هیات علمی فعال در امر پژوهش (پژوهشگران برتر ملی و دانشگاهی)، سه نفر از معاونان پژوهشی دانشگاه ها و پژوهشکده های دولتی، مدیران و تصمیم سازان حوزه پژوهش در ستاد وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و مدیران در رابطه با مبحث تخلفات علمی و دانشگاهی، مصاحبه انجام شد.
بعد از پیاده سازی مصاحبه ها، مفاهیم مطرح شده از درون صحبت ها استخراج و دسته بندی شدند. داده های به دست آمده از مصاحبه ها در نهایت در دو مقوله اصلی نتایج منفی تقلب های علمی و نتایج مورد انتظار افشای این تقلب ها ارائه شد.
پیامدهای منفی تقلب های علمی
به گفته صاحب نظران شرکت کننده در این مطالعه، تقلب های علمی توسط پژوهشگران ایرانی نتایج منفی همچون «کاهش حمایت اجتماعی از علم»، «تنزل جایگاه علمی بین المللی ایران» و «کم رنگ شدن اهمیت آموزش» داشته است.
طبق نتایج این مطالعه؛ افشای تقلب علمی پژوهشگران ایرانی، با وجود بروز نتایج منفی می تواند نتایج مثبتی را نیز به همراه داشته باشد و بتواند با جلوگیری از بروز این تخلفات، جهش مثبتی در خلق دانش و تربیت نیروی متخصص ایجاد کند.
در صورت اجرای راهبردهای ابلاغ گردیده و راهبردهایی که نیاز به ابلاغ آنها از طرف سیاست گذاران و برنامه ریزان احساس شده است، پیامدهایی مثل «اصلاح بخشنامه ارتقا»، «تغییر نگرش سیاست گذاران به تخلف پژوهشی»، «بازبینی نظام پذیرش دانشجو» و «آموزش مصادیق تخلف پژوهشی و جایگاه قانونی آن» می تواند نتایج مثبتی برای نظام آموزش عالی داشته باشد.
بر اساس یافته های حاصل از تحقیق، پیشنهادهای زیر ارائه می شود:
- آموزش گسترده مصادیق تخلفات پژوهشی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی و تبیین قوانین و مقررات بازدارنده و قوانین مجازات درباب هر یک از آن مصادیق. همین طور قوت بخشیدن به جایگاه کارگروه های اخلاق در پژوهش در دانشگاه ها بعنوان نهادی که سیاست های پیش گیری از تخلفات پژوهشی را اتخاذ می کند؛
- ساماندهی به رشد بی رویه آموزش عالی بوسیله اجرای مصوبات طرح آمایش آموزش عالی؛
- اصلاح نظام پذیرش دانشجویان تحصیلات تکمیلی برمبنای تعریف نیازها و طرح های پژوهشی؛
- اصلاح نظام ارزیابی در آموزش عالی با حرکت به سمت نسل سوم ارزیابی (نظارت جایگزین کنترل)؛
- اصلاح نظام پرداخت حقوق و مزایای اعضاء هیأت علمی و عدم رابطه مالی بین عضو هیأت علمی و آموزش و پژوهش در چارچوب تدریس اضافه و یا راهنمایی و مشاوره و... ؛
- ورود مستمر و جدی مراجع قانونی و قضایی در برخورد با مؤسسات متخلف در موضوع پایان نامه و مقاله نویسی.
نتایج این مطالعه شهریورماه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «پیامدهای تقلب علمی پژوهشگران ایرانی در پایگاه های علمی بین المللی: تحلیل یک مطالعه کیفی» در فصل نامه سیاست علم و فناوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، انتشار یافته است.
منبع: نئوپدیا
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب