در قالب یك پژوهش بررسی شد
بررسی رابطه دینداری و انواع آن با مدارای اجتماعی
نئوپدیا: پژوهش«بررسی رابطه بین میزان دینداری و انواع آن با مدارای اجتماعی»؛ از طرف سیروس صابر (مجری طرح) و شورای علمی كمیسیون اجتماعی (ناظر طرح) انجام و توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی انتشار یافته است.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، در این پژوهش نگاشته شده است جامعه ایرانی قدم به مرحله ای از گذر تاریخی گذاشته که از آن تحت عنوان «تجدد» یاد می شود.
تجدد همه حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و دینی را تحت تاثیر قرار داده و ارزش های جدیدی را در جامعه رواج می دهد، این ارزش ها که از آن به ارزش های مدرن یاد می شود سبب تکثر اعتقادات و گرایش های فکری و تنوع سبک های زندگی می شود که در بیشتر مواقع در تقابل با آموزه های دینی قرار می گیرد.
بنابراین زندگی مسالمت آمیز در این شرایط پیچیده نیازمند داشتن سعه صدر و نگرش مداراجویانه از طرف افراد و گروه های دینی است.
علل و عوامل گوناگون فرهنگی و اجتماعی ممکنست در اتخاذ نگرش و منش مداراجویانه و یا متعصبانه تأثیر داشته باشند، این عوامل ممکنست ساختارهای سنتی و تمایز نیافته و به تبع آن نظام حقوقی سنتی، تأثیرپذیری از هنجارهای دموکراتیک، جزم اندیشی، تقدیرگرایی، گرایش به اقتدارگرایی و داشتن شخصیتی اقتدار طلب که متأثر از فرهنگ جامعه است، افزایش شبکه تعاملات اجتماعی و... باشد.
بنابراین هدف اصلی این تحقیق بررسی نوع تأثیری است که میزان و انواع دینداری بر مدارای اجتماعی می گذارد.
توجه به مدارا از گذشته های دور و در مجموعه سفارش های عرفانی و اخلاقی ما مورد توجه بوده است با این وجود، در «سنت اخلاقی ما مدارا یک ارزش و منش فردی است. در مجموعه سفارش های عرفانی و اخلاقی و آموزشی گذشته مدارا معمولاً معطوف به رفتار فرد در مقابل فرد یا افراد دیگر است. اما در زندگی امروز، مدارا یک گرایش و روش سیاسی، فرهنگی و اجتماعی است.
روش انجام این تحقیق به صورت پیمایش میدانی و حجم جمعیت نمونه تحقیق 335 نفر بوده که از بین چهار دانشکده دانشگاه محقق اردبیلی، و به شیوه نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده است.
در دایرة المعارف فلسفه درذیل واژه toleration چنین آمده است: بردباری (یا تساهل، تسامح یا مدارا) روش تحمل و چشم پوشی است، وقتی چیزی وجود دارد که آنرا دوست نداریم یا پسندیده نمی دانیم.
محقق این پژوهش شاخص هایی که برای مدارا لحاظ شده در بخش نتایج توصیفی این پژوهش به شرح ذیل نگاشته است.
مدارای اجتماعی:
برای مدارای اجتماعی هفت نوع در نظر گرفته شده است که عبارتند از: مدارای دینی، مدارای ملیتی، مدارای قومیتی، مدارای سیاسی، مدارا با جرم و مجرمان.
میزان مدارای اجتماعی در میان دانشجویان در سطح متوسطی قرار دارد، زندگی دانشجویی در واقع، زندگی با افرادی از قومیت های مختلف است، چه در کلاسهای درس و چه در خوابگاههای دانشجویی، افرادی از قومیت های مختلف در کنار هم و بعنوان هم کلاسی و یا هم اطاقی به امر تحصیل می پردازند، بدین سبب ایجاد رابطه با غیر هم قومی مسأله چندانی محسوب نمی گردد. چنانچه عمیق ترین روابط یعنی ازدواج بین قومیت های مختلف مشاهده می شود،
از لحاظ میزان مدارا، مدارای ملیتی پس از مدارای قومیتی قرار دارد، مدارا با مجرمان و مدارای سیاسی در سطح متوسط قرار دارد و کمترین مدارا در مورد جرم است.
هویت دینی هنوز یکی از ملاک های برقراری ارتباط با دیگران است؛ پذیرش افراد غیرمسلمان بعنوان شریک زندگی، تجاری و حتی بعنوان همنشین و همسایه در سطح وسیعی انجام نمی گیرد.
دین از چشم اندازهای گوناگون مورد توجه قرار می گیرد، از این چشم اندازها تقسیم بندی های مختلفی صورت می پذیرد، در بالاترین سطح می توان این مطالعات را به «درون دینی» و «برون دینی» تقسیم کرد.
مطالعات درون دینی، یعنی مجموع تکاپوهایی که درون یک دین برای شناخت دین، تعیین تکالیف مومنین، تعریف حدود و ثغور دین و مرزهای متمایز کننده آن با سایر مذاهب، اثبات حقانیت، تبلیغ و انذار و دفاع از قلمرو معرفتی دین به عمل می آید و هدف نهایی از این مطالعات دینی و برای دین است، برای نمونه، در مورد اسلام این کوشش های معرفتی را تحت نام معارف اسلامی شامل فقه، اصول کلام، عرفان و... می شناسیم در تمام ادیان الهی چنین رویکرد مطالعاتی رایج است.
اما مطالعه از بیرون شامل بررسی هایی می شود که دین را به مقصد و منظور دین مطالعه نمی کنند، بلکه دین و معرفت دینی را بعنوان متغیر مستقل و موثر و یا بعنوان متغیر وابسته و تاثیر پذیر از شرایط و پدیده های دینی مورد توجه قرار می دهند.
رهیافت های تاریخی، روانشناختی، جامعه شناختی، پدیدار شناختی، زبان شناختی و فلسفی از مهمترین انواع مطالعات برون دینی شناخته می شوند. در این تحقیق رویکرد به دین از منظر جامعه شناختی است.
همچنین محقق این پژوهش شاخص هایی که برای میزان دینداری لحاظ شده در بخش نتایج توصیفی این پژوهش به شرح ذیل نگاشته است.
میزان دینداری:
میزان دینداری در این پژوهش در چهار بعد اعتقادی مناسکی، تجربی و پیامدی مورد سنجش قرار گرفته است.
شاخص دینداری در میان دانشجویان در سطح نسبتاً بالایی قرار دارد، اعتقاد دینی نسبت به سایر ابعاد در سطح بالایی قرار دارد، احساس دینی نیز تقریباً به همین نسبت در میان دانشجویان وجود دارد، باور دینی نسبت به سایر ابعاد به خصوص بعد اعمال دینی در سطح بالایی قرار دارد.
همین طور پیشنهادکاربردی این پژوهش به شرح ذیل نگاشته شده است:
دین متنی که توسط خوانندگان خود معنا پیدا می کند، هر متنی همچون متون اسلامی نه معناهای مطلق و بی چون و چرا بلکه امکان های متنوعی برای معنا پیش روی ما قرار می دهند، متون دینی قابلیت و امکان هر دو قرائت را بدست می دهند.
طبق اعلام مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، بدین سبب اگر خوانندگان نگاه اخلاقی به آن داشته باشند و چهره انسانی آنرا ببینند، مدارا و در نتیجه امکان زندگی مسالمت آمیز همه اقوام و ادیان و مذاهب را نیز در آن خواهند دید و اگر نگاه خواننده برتری جویانه و سلطه طلبانه باشد پیامد آن نیز برداشت نامتساهلانه خواهد بود.
منبع: نئوپدیا
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب