محققان بررسی كردند
تاثیر نور و رنگ فضا در كاهش استرس كودكان بیمار
نئوپدیا: نتایج یك پژوهش نشان میدهد دو عامل رنگ و نور از عواملی هستند كه سبب ارتقای كیفیت فضایی می شوند و هماهنگی این دو عامل با سایر معماری های بیمارستان تاثیر بسزایی در كاهش استرس كودكان و آرامش روانی آنها دارد.
به گزارش نئوپدیا به نقل از ایسنا، در میان فضاهای معماری، طراحی هیچ فضایی مانند مراکز درمانی اهمیت زیادی ندارد. فضاهای درمانی نیز همچون فضاهایی است که بر حالات روحی کودکان تاثیر می گذارد. طراحی ضعیف این محیط ها، می تواند سبب تشدید اختلالات رفتاری و اضطراب در آنها شود. پژوهشگران در پژوهشی با عنوان اثربخشی رنگ و نور در کاهش استرس کودکان و تسریع روند بهبودی آنها در فضاهای درمانی این مساله را بررسی نموده اند.
در این پژوهش که توسط ندا بهوندی، کارشناس ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد هرند و سیده مرضیه طبائیان، دکترای معماری دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده، آمده است: «پژوهش حاضر به روش کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود که ابتدا گردآوری اطلاعات موجود در زمینه موضوع مد نظر انجام شد. جمع آوری این داده ها بطور خاص در زمینه راهکارهای ارائه شده جهت رفع معضلات موجود در محیط های درمانی کودکان انجام پذیرفت.»
برمبنای آن چه در این مقاله آمده است، ابزار این پژوهش مصاحبه بوده است و اطلاعات حاصل از آن به شکل کیفی و تحلیلی بررسی گردید. نمونه بررسی شده در این مطالعه، بیمارستان امید اصفهان بود. کودکان کمتر از ۱۲ سال و والدین آنها و تمایل به شرکت در مصاحبه بعنوان معیارهای ورود به مطالعه در نظر گرفته شدند.
پژوهشگران می گویند: «در این پژوهش، نمونه گیری به شیوه هدفمند انجام شد و در نهایت تعداد ۲۰ نفر از کودکان شامل ۱۲ دختر و هشت پسر و ۲۰ تن از والدین آنها در مطالعه شرکت کردند. در پژوهش حاضر، جمع آوری داده ها بوسیله مصاحبه بود و در مجموع دو نوع مصاحبه، یکی به صورت پرسش و پاسخ از والدین و دیگری به شکل مصاحبه تصویری از کودکان انجام شد.»
پژوهشگران پیش از آغاز به مصاحبه با کودکان اهتمام کردند یک جلسه را فقط به آشنایی و جلب اعتماد کودکان اختصاص دهند. بعد از اعتماد و راحتی کودکان، تصاویری از نمای خارجی، فضاهای لابی، راهرو، پذیرش و اتاق بستری چندین مرکز درمانی مخصوص کودکان به آنها نشان داده شد. سپس از کودکان خواسته شد تا ذهنیت و حس خودرا درباره تصاویر بیان کرده و بگویند که در مقایسه با بیمارستانی که هم اکنون در آن بوده، دوست داشتند در کدام یک از بیمارستان ها حضور داشته باشند.
پژوهشگران در ادامه، مصاحبه ای با والدین کودکان انجام دادند و از آنها سوالاتی درباره فضای بیمارستان و واکنش کودکان در هنگام ورود به بیمارستان پرسیدند که والدین به یک سری معضلات و مشکلات اشاره کردند.
یافته های این تحقیق نشان میدهد که بیمارستان امید اصفهان متناسب با نیازهای روحی کودکان طراحی نشده است و بنا بر گفته والدین مشکلاتی همچون راهروهای سرد و کم نور و خشک بودن فضا و... دارد. همین طور کودکان بستری در این بیمارستان با دیدن تصاویر واقعی از دیگر مراکز درمانی کودکان به عواملی چون استفاده از رنگ در نما و وجود آتریوم و رنگ و نیز نور مناسب در اتاق های بستری علاقه بیشتری نشان دادند.
در قسمتی از این مقاله آمده است: «به کارگیری صحیح نور و رنگ در بیمارستان ها به خصوص بیمارستان کودکان عامل بسیار مهمی در روند بهبود بیماران به شمار می آید. طراح با ایجاد محیطی مناسب و مطبوع با استفاده از نور و رنگ بطور مستقیم و غیرمستقیم در وضعیت روحی و روانی و جسمی بیمار تاثیر می گذارد و با کاهش استرس، سرعت روند بهبودی وی را تغییر می دهد. بازدهی و کارایی پرسنل بیمارستان و همین طور وضعیت روحی و روانی همراهان بیمار نیز متاثر از این طراحی است.»
نویسندگان این مقاله می گویند: «جهت رسیدن به نتایج مطلوب در طراحی گرافیک محیطی بیمارستان باید به نکات ذکر شده در انتخاب نور و رنگ توجه داشت؛ همچون می توان به جهت گیری ساختمان اشاره نمود که اهمیت فراوانی دارد و می توان آنرا بعنوان اولویت مهم تر در طراحی بیمارستانی شفابخش در نظر گرفت. جهت گیری ساختمان بطور مستقیم بر طراحی پنجره ها، کیفیت نور و روشنایی روز و دید بصری به خارج تاثیر می گذارد.»
بگفته این پژوهشگران، نور و رنگ باید طوری انتخاب گردد که چهره کودک بیمار، رنگ واقعی خودش را نشان دهد و اختلالی در تشخیص پزشکان و پرستاران و همین طور ادراک همه ناظران ایجاد نکند. رنگ سطوح باید به شکلی باشد که منجر به انعکاس و خیرگی نور نشود؛ برای اینکه موجب می شود بیمارانی که دید کافی ندارند، گرفتار مشکل شوند.
در این مقاله درباره اهمیت رنگ ها گفته شده است: «هارمونی و تضاد در انتخاب رنگ در بیمارستان کودکان بسیار مهم می باشد. کنتراست شدید رنگ ها سبب سردرد و خطای دید و ایجاد تنش و استرس در کودکان می شود. طراحی محیطی صمیمی و دوستانه در بخش بستری کودکان الزامی است که این امر می تواند با استفاده از رنگ های شاداب و پنجره های رنگی و در عین حال خنثی صورت بگیرد تا سبب اختلال در آرامش و ترس و استرس در کودکان نشود.»
این پژوهش در جلد دهم مجله مطالعات ناتوانی انتشار یافته است.
منبع: نئوپدیا
این مطلب نئوپدیا را می پسندید؟
(2)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب